انواع قالب های ریخته گری را میتوان قلب تپنده این فرایند دانست. قالب است که شکل قطعه کیفیت و ابعاد نهایی آن را تعیین میکند و انتخاب درست آن یکی از مهمترین مسائل در هنگام ریخته گری است. قالب های ریخته گری، در یک دسته بندی کلی به دو نوع موقت و دائمی تقسیم میشوند که هر کدام از آنها نیز زیرمجموعههایی دارند. انتخاب هر یک از این قالبها با توجه به نوع قطعه، جنس فلز، کاربردها و ویژگیهایی که از آن انتظار میرود و پیچیدگیهای شکل قطعه وابسته است. بنابراین، با در نظر گرفتن این موارد باید یک قالب مناسب انتخاب شود.
شرکت ریخته گری متالکست، با کمک علم متخصصین بهنام، از بهترین انواع قالب ریخته گری برای ساخت قطعات استفاده میکند. شما میتوانید با کلیک روی لینک درباره “کارگاه ریخته گری، ذوب و مدل سازی متالکست” اطلاعات بیشتری درباره فعالیت این مجموعه کسب کنید و یا سفارش خود را ثبت نمایید.
برای شناخت انواع قالب های ریخته گری نیز ادامه مقاله را همراه ما باشید.
محتوا
- منظور از قالب ریخته گری چیست؟
- انواع قالب ریخته گری
- بررسی قالب موقت ریخته گری
- انواع قالب گیری ریخته گری موقت
- انتخاب نوع قالب موقت ریخته گری
- مزایای قالب های موقت
- معایب قالب ریخته گری موقت
- بررسی قالب های دائمی ریخته گری
- مزایای استفاده از قالب های دائمی
- انواع قالب دائمی
- کدام نوع قالب را انتخاب کنیم؟
- اهمیت قالب در ریخته گری
- اجزای قالب های ریخته گری
- ریخته گری قطعات، با استفاده از بهترین قالبها
- سوالات متداول
منظور از قالب ریخته گری چیست؟
در ابتدا، باید این سوال را مطرح کرد که آیا میدانید منظور از قالب ریخته گری چیست و این قالب چه اهمیتی در فرایند ساخت دارد؟
در فرایند ریخته گری، مذاب تهیه شده از فلزات و آلیاژها، در یک قالبی با شکل نهایی قطعه یا بخشهایی از آن ریخته میشود. به این ترتیب، مذاب شکل قالب را به خود گرفته و پس از سرد شدن، آنچه ما میخواهیم را به ما تحویل میدهد.
به این ترتیب، میتوان گفت که قالب ریخته گری محفظه و ظرفی است که به شکل قطعه نهایی ساخته شده و مواد مذاب درون آن ریخته میشود. پس از سرد شدن و انجماد، میتوان قطعه نهایی را بدست آورد. در فرایند ریخته گری، قالب از اهمیت بسیاری برخوردار است و توجه به انواع و ویژگیهای آن را نباید دست کم گرفت.
در “مقاله جامع و کامل ریخته گری چیست” در خصوص هر یک از بخشهای ریختهگری از جمله قالب بحث کردهایم. شما میتوانید با مراجعه به آن، مطالعه جامعی درباره این فرایند داشته باشید.
انواع قالب ریخته گری
قالبها را میتوان از جهات مختلف از جمله بر اساس جنس و بر اساس روش ساخت دسته بندی کرد. در یک دسته بندی کلی و اولیه، دو نوع قالب وجود دارد: دائمی و موقت. برخی از اینها در حوزههای مختلف صنعتی از اهمیت بالاتری برخوردارند. قالب سازی صنعتی و استفاده از بهترین قالبها، مبحثی مهم در صنعت به شمار میرود چرا که مستقیما بر روی کیفیت نهایی قطعه اثر میگذارد. در مقاله قالب سازی صنعتی و بهترین قالب ها برای ریخته گری صنعتی میتوانید در این خصوص بیشتر بخوانید.
در ادامه نیر همراه ما باشید تا به طور کامل انواع قالب ریخته گری دائمی و موقت را بررسی نماییم.
بررسی قالب موقت ریخته گری
قالبهای موقت از اولیهترین قالبها برای شکلدهی فلزات مذاب به شمار میروند. نام این قالبها، به این دلیل موقت است که پس از استفاده، دیگر نمیتوان برای فرایند ریخته گری از آنها استفاده کرد. این قالبها به دلیل محدودیت در دفعات مصرف، برای تولید انبوه قطعات پیچیده مناسب نیستند.
انواع قالب گیری ریخته گری موقت
انواع مختلفی از قالبهای موقت ریخته گری وجود دارد:
- قالبهای ماسهای: متداولترین نوع قالب موقت، قالب ماسه ای است.
- قالب ماسهای تر: در این نوع، رطوبت ماسه بالا بوده و چسبندگی آن بیشتر است. این روش را میتوان از ارزانترین روشهای ریخته گری دانست. البته کیفیت ابعادی و سطحی قطعه نهایی در این روش پایین است. قالب نیز به دلیل رطوبت بالا و استحکام پایین، مشکلاتی را در ریخته گری ایجاد میکند.
- قالب ماسهای خشک: در این نوع، با پخت قالب در دمای ۱۵۰ تا ۳۰۰ درجه سانتیگراد، قالبی با رطوبت کمتر ساخته میشود. این قالب استحکام و دوام بالاتری دارد. با استفاده از آن، حجم گاز تولید شده در هنگام ورود مذاب به درون حفره و عیوب قطعه نهایی نیز کمتر خواهد بود.
- قالب CO2: در این روش، از گاز CO2 برای سخت شدن چسب سیلیکاتی استفاده میشود که به طور قابل توجهی موجب افزایش استحکام قالب میشود.
- قالب گچی: در ساخت این قالب از گچ پاریس یا کلسیم سولفات به جای ماسه استفاده میشود. با استفاده از این قالب، قطعات با کیفیت سطحی خوب و دقت ابعادی بالا تولید میشوند.
- قالبهای دقیق: در این نوع قالب، الگوی مومی به شکل قطعه نهایی قالب ریزی میشود. سپس برای ساخت قالب، الگوها مونتاژ میشوند. در گام بعد الگوهای مومی در داخل دوغاب مواد نسوز سرامیکی چندین بار فرو برده میشوند تا قالبی با ضخامت پوسته مناسب تولید شود. با استفاده از انواع قالب های ریخته گری دقیق میتوان قطعات پیچیده با حداقل ماشینکاری تولید کرد.
- قالبهای پوستهای: در این روش، ماسه با یک رزین یا چسب گرماسخت ترکیب شده و روی مدل فلزی قطعه پاشیده میشود. پس از آنکه قالب به شکل مدل درآمد، حرارت دیده و پوستهای مقاوم بر روی آن ایجاد میشود.
انتخاب نوع قالب موقت ریخته گری
انتخاب نوع قالب به عوامل مختلفی مانند جنس فلز مذاب، دقت ابعادی مورد نیاز، حجم تولید و پیچیدگی شکل قطعه بستگی دارد.
مزایای قالب های موقت
- هزینه پایین: نسبت به قالبهای دائمی، هزینه ساخت قالبهای موقت بسیار کمتر است.
- انعطافپذیری بالا: امکان ساخت انواع مختلف قالب با ابعاد و شکلهای متنوع وجود دارد.
- سادگی در ساخت: ساخت این قالبها به تجهیزات پیچیده نیاز ندارد.
معایب قالب ریخته گری موقت
- دقت پایین: نسبت به قالبهای دائمی، دقت ابعادی قطعات تولید شده با قالبهای موقت کمتر است.
- عمر کوتاه: قالبهای موقت پس از چند بار استفاده از بین میروند.
- محدودیت در تولید انبوه: برای تولید انبوه قطعات با دقت بالا، قالبهای دائمی مناسبتر هستند.
بررسی قالب های دائمی ریخته گری
قالب های ریخته گری دائمی، برای تولید انبوه قطعات فلزی با کیفیت بالا و ابعاد دقیق به کار میروند. برخلاف قالبهای موقت که یکبار مصرف هستند، قالبهای دائمی از جنس فلزاتی مانند آلومینیوم، منیزیم یا مس ساخته شده و میتوانند بارها و بارها مورد استفاده قرار گیرند.
مزایای استفاده از قالب های دائمی
- کیفیت بالاتر محصولات: قطعات تولید شده با قالبهای دائمی دارای سطح صافتر و خواص مکانیکی بهتری نسبت به قطعات تولید شده با قالبهای موقت هستند.
- دقت ابعادی بالا: قالبهای دائمی امکان تولید قطعات با تلرانسهای بسیار کم را فراهم میکنند.
- یکنواختی خواص مکانیکی: به دلیل انتقال حرارت یکنواختتر در قالبهای دائمی، خواص مکانیکی قطعات تقریبا در تمام نقاط یکسان خواهد بود.
انواع قالب دائمی
- قالب دایکاست: این نوع قالب برای ریختهگری قطعات با ضخامت کم (۱.۵ تا ۱۵ میلیمتر) تحت فشار بالا استفاده میشود. قالب دایکاست معمولا از جنس چدن، فولاد و مس تولید میشود. سرعت تولید در این روش بسیار بالا بوده و قطعات با کیفیت سطحی عالی تولید میشوند.
- قالب ریژه: قالب ریژه، دارای ساختاری خاص و از جنس چدن یا فولاد است که برای تولید قطعاتی با ضخامتهای متفاوت و کیفیت سطحی خوب استفاده میشوند.
کدام نوع قالب را انتخاب کنیم؟
انتخاب هر یک از قالب های ریخته گری دائمی و موقت، به حجم تولید، پیچیدگی قطعه، دقت مورد نیاز و هزینه بستگی دارد.
قالبهای دائمی برای تولید انبوه قطعات ساده تا متوسط با کیفیت سطحی خوب و دقت ابعادی بالا انتخاب مناسبی هستند. اگرچه ساخت این قالبها هزینه بالایی دارد اما در بلندمدت، اقتصادیتر است.
قالبهای موقت گزینه مناسبی برای نمونههای اولیه، تولید محدود و قطعات پیچیده هستند. هزینه اولیه ساخت این قالبها پایین است اما برای تولید انبوه مقرون به صرفه نیست.
هر یک از این قالبها که انتخاب شود، در نهایت ساخت قالب و کیفیت آن نیز بسیار اهمیت دارد. طراحی قالبهای مذکور، باید با دقت بالا و در نظر گرفتن قطعه نهایی انجام شود. امروزه از نرم افزارهای شبیه سازی ریخته گری برای طراحی قالبها استفاده میشود. با کلیک روی لینک درباره این نرمافزارها بیشتر بخوانید.
اهمیت قالب در ریخته گری
شاید از اهمیت قالب شنیده باشید، اما دلیل آن را ندانسته باشید. در ادامه، ۴ دلیل مهم اهمیت قالب ها در ریخته گری عنوان شدهاند:
- تعیین شکل قطعه: قالب شکل دقیق قطعه نهایی را مشخص میکند.
- کنترل ابعاد قطعه: ابعاد حفره قالب، ابعاد قطعه نهایی را تعیین میکند.
- تعیین کیفیت سطح قطعه: کیفیت سطح داخلی قالب بر کیفیت سطح قطعه نهایی تاثیر مستقیم دارد.
- کنترل جهت انجماد: طراحی مناسب قالب باعث میشود که قطعه به بهترین شکل ممکن سرد شود و عیوب کمتری داشته باشد.
اجزای قالب های ریخته گری
همه قالب های ریخته گری، لزوما اجزای یکسانی ندارد. هر یک از اجزا با توجه به نوع قالب، روش ریخته گری و پیچیدگی قطعه ممکن است کم یا اضافه شود.
حفره، مدل، هسته و سیستم راهگاهی معمولا در بسیاری از انواع قالبها مشترک است. ماسه قالبگیری، جعبه قالب (flask) و riser از دیگر اجزا هستند که ممکن است در یک قالب باشند یا خیر.
ریخته گری قطعات، با استفاده از بهترین قالبها
قالبها را میتوان مهمترین عضو فرایند ریخته گری دانست. انواع قالب گیری ریخته گری که در دو دسته کلی موقت و دائم تولید میشوند، بر کیفیت نهایی، دقت ابعادی و خواص مکانیکی قطعه تاثیر مستقیم دارد. به طور کلی میتوان گفت که قالبهای دائمی برای تولید انبوه قطعات با کیفیت بالا و دقت ابعادی زیاد مناسب هستند، در حالی که قالبهای موقت برای تولید محدود و نمونههای اولیه انتخاب بهتری هستند.
شرکت ریخته گری متالکست، این امکان را برای شما فراهم آورده تا با کمک دانش روز دنیا و استفاده از بهترین قالبها در ریخته گری قطعات، محصولی با بالاترین کیفیت را ارائه دهد. شما میتوانید با برقراری ارتباط با کارشناسان ما در متالکست از طریق شماره تلفن ۰۲۱۹۱۰۳۵۵۹۰ مشاورههای لازم را دریافت کرده و ثبت سفارش نمایید.
سوالات متداول
قالبهای موقت برای تولید در تعداد محدود استفاده میشوند، در حالی که قالبهای دائمی چندبار مصرف بوده و برای تولید انبوه مناسبترند.
سایش، خوردگی، ترک خوردگی، تغییر شکل حرارتی و آلودگیهای مذاب از جمله عواملی هستند که باعث کوتاه شدن عمر قالبهای ریختهگری میشوند.
انتخاب نوع قالب برای قطعات خودرو به عوامل مختلفی مانند نوع قطعه، حجم تولید و خواص مورد نظر بستگی دارد. اما به طور کلی، قالبهای دائمی مانند دایکاست و ریژه برای تولید انبوه قطعات آلومینیومی و چدنی خودرو بسیار رایج هستند.