استنلس استیل ۳۱۶ یکی از انواع فولاد زنگ نزن است که با دارا بودن عناصر کروم، نیکل و مولیبدن مقاومت به خوردگی بسیار خوبی در محیطهای مختلف شیمیایی و صنعتی دارد. این آلیاژ استیل، بهویژه در محیطهای کلریدی مثل آبهای شور، در برابر خوردگی حفرهای بهعنوان یکی از مشکلات مهم صنعت مقاومت دارد. با این ویژگیها، استیل ۳۱۶ را میتوان یکی از بهترین آلیاژها در صنایعی نظیر نفت و گاز، داروسازی و صنایع غذایی دانست.
قطعات آلیاژ استنلس استیل ۳۱۶، به روشهای مختلف تولید میشوند. یکی از این روشها ریخته گری است. ریخته گری از مهمترین روشهای تولید قطعات است که انجام آن بدون دقت و مهارت به بروز عیب منجر میشود. تیم متالکست، با سالها تجربه در حوزه ریخته گری بهترین قطعات را دقیقاً مطابق با نقشه قطعه ارائه میدهد. شما میتوانید درباره ریخته گری استیل ۳۱۶ و نحوه ثبت سفارش ساخت قطعه در متالکست، با کلیک روی لینک اطلاعات بیشتری کسب نمایید. البته که پیش از ثبت سفارش، توصیه میشود این آلیاژ را بیشتر بشناسید. در ادامه مقاله، با پاسخ به سؤال استیل ۳۱۶ چیست و بررسی تمام ویژگیهای این آلیاژ، آن را معرفی کردهایم.
ارتباط با کارشناسان متالکست
جهت ارتباط با کارشناسان متالکست برای دریافت مشاوره رایگان، ثبت سفارش قطعه یا استعلام قیمت ریختهگری انواع آلیاژها، فقط کافیست فرم زیر را پر کنید. کارشناسان ما به سرعت با شما تماس خواهند گرفت.
استیل ۳۱۶ چیست؟

استنلس استیل یا فولاد زنگ نزن که در ایران با نام استیل شناخته میشود، گریدهای بسیار مختلفی دارد و خود یکی از بزرگترین خانوادههای فولادی به شمار میرود. بهطورکلی، استیل انواع مختلفی دارد که هرکدام، حاوی عناصر خاصی هستند و به همین علت، ویژگیهای خاص خود را خواهند داشت. یک استیل در مقابل خوردگی حفرهای مقاوم است و یک استیل هم مقاومت به اکسیداسیون و خوردگی در دمای بالا را دارد. البته ناگفته نماند که “انواع استیل” خانواده بزرگی را تشکیل میدهند که شناخت آنها میتواند به درک کاربرد هرکدام کمک کند.
یکی از این گریدها، استیل ۳۱۶ است. فولاد زنگ نزن مذکور، یک آلیاژ آستنیتی است که به دلیل مقاومت بالا در برابر خوردگی، بهویژه خوردگی حفرهای و دوام بالایش معروف است. این آلیاژ در آبهای شور مقاومت بسیار خوبی از خود نشان میدهد و در کاربردهای دریایی محبوبیت بالایی دارد.
ترکیب شیمیایی استیل گرید ۳۱۶
فولاد زنگ نزن ۳۱۶، خواص خود را مدیون ترکیب شیمیایی و ساختار خود است. این ترکیب شیمیایی در جدول زیر آورده شده است:
عنصر | درصد وزنی | نقش عنصر |
آهن (Fe) | – | عنصر پایه تمامی فولادها از جمله فولاد زنگ نزن ۳۱۶ |
کربن (C) | حداکثر ۰.۰۸% | ایجاد ساختار فولاد موردنظر رسوب کاربید در جوشکاری در مقادیر کمکربن کاهش مییابد. |
کروم (Cr) | ۱۸-۱۶% | ایجاد لایه پسیو و غیرفعال روی سطح برای افزایش مقاومت به خوردگی |
نیکل (Ni) | ۱۴-۱۰% | افزایش سختی، شکلپذیری و تثبیت ساختار آستنیتی |
مولیبدن (Mo) | ۳-۲% | افزایش مقاومت در برابر خوردگی حفرهای بهویژه در محیطهای کلریدی |
منگنز (Mn) | تا ۲% | افزایش استحکام و سختی آلیاژ |
سیلیسیم (Si) | حداکثر ۱% | افزایش مقاومت به اکسیداسیون |
فسفر (P) | حداکثر ۰.۰۴۵% | در مقدار کنترلشده برای جلوگیری از تردی اضافه میشود. |
گوگرد (S) | حداکثر ۰.۰۳% | بهبود ماشینکاری و کنترل برای جلوگیری از اثرات منفی بر روی استحکام |
خواص مکانیکی فولاد زنگ نزن ۳۱۶
استیل ۳۱۶ در کنار مقاومت به خوردگی، خواص مکانیکی منحصربهفردی را نیز نشان میدهد که به گستردگی کاربرد آن کمک میکند. برخی از این خواص کلیدی عبارتاند از:
- استحکام کششی: در محدوده ۴۸۲ تا ۵۸۶ مگاپاسکال که استحکام قابلتوجهی برای کاربردهای مختلف را فراهم میکند.
- استحکام تسلیم: تقریباً ۲۰۷ تا ۳۴۵ مگاپاسکال که نشاندهنده بالا بودن تنشهایی است که در آن قطعه شروع به تغییر شکل میکند.
- ازدیاد طول: در حد ۴۰% است که میزان تغییر شکل آلیاژ تحت تأثیر نیروی کششی را نشان میدهد.
- سختی: سختی این آلیاژ با توجه به عملیات حرارتی آن و فرایندهایی که بر روی سطح آن انجام میشود میتواند از ۹۵ تا ۲۰۰ برینل متغیر باشد.
مقاومت به خوردگی استیل ۳۱۶، برگ برنده آن!
مزیت اصلی استیل گرید ۳۱۶، مقاومت به خوردگی عالی آن است. ترکیب کروم، نیکل و مولیبدن به تشکیل یک آلیاژ استیل منحصربهفرد با مقاومت بسیار بالا در برابر انواع مواد خورنده منجر میشود. بدین ترتیب، آلیاژی ایجاد میشود که:
- مقاومت به خوردگی حفرهای بسیار خوبی دارد. افزودن مولیبدن به این آلیاژ، مقاومت آن را در برابر خوردگی حفرهای بهویژه در محیطهای غنی از کلرید (مانند آب دریا) افزایش میدهد.
- مقاومت به خوردگی شیاری آن بهعنوان یکی از مخربترین انواع خوردگی در صنعت، نسبتاً خوب است.
- در انواع محیطها قابلاستفاده است. بهطورکلی، استیل ۳۱۶ مقاومت بسیار خوبی در برابر انواع اسیدها، بازها و مواد شیمیایی صنعتی از خود نشان میدهد.
این خواص، این آلیاژ را به انتخابی ایدهآل برای صنایعی که در معرض مواد خورنده قرار دارند تبدیل میکند.
کاربردهای استیل ۳۱۶
به دلیل خواص برجستهای که پیشتر عنوان شد، در طیف وسیعی از صنایع از این آلیاژ میتوان استفاده کرد. برخی از کاربردهای قابلتوجه آن عبارتاند از:
- تجهیزات دریایی و اسکلهها
- در کارخانههای شیمیایی برای ساخت مخازن ذخیره، لولهها و اتصالات
- صنایع غذایی
- داروسازی
- تجهیزات پزشکی
- صنعت نفت و گاز
مقاومت بالا به خوردگی و دارا بودن خواص مکانیکی خوب در کنار آن، علت اصلی استفاده از این آلیاژ در این صنایع است. هرچند، قیمت استیل ۳۱۶ نسبتاً بالا است و ممکن است بهکارگیری آن را با محدودیت روبرو کند. استیل مذکور، در اشکال مختلف بهویژه ورق مورد استفاده قرار میگیرد. ورق استنلس استیل ۳۱۶ ازجمله پرکاربردترین مقاطع این آلیاژ در صنعت محسوب میشود.
عملیات حرارتی استیل ۳۱۶

بهطورکلی، خواص مکانیکی فولاد زنگ نزن ۳۱۶ از طریق عملیات حرارتی مرسوم بهبود نمییابد. معمولاً، عملیات آنیل روی این فولاد انجام میشود تا شکلپذیری و مقاومت به خوردگی آن افزایش یابد. عملیات آنیل شامل گرم کردن آلیاژ تا دماهای ۱۰۱۰ تا ۱۱۲۱ درجه سانتیگراد و سپس خنک کردن آن بهآرامی است. خنک کردن آرام پس از فرایند آنیل، به جلوگیری از تشکیل فازهای نامطلوب و حفظ ساختار آستنیتی فولاد کمک میکند.
گفتنی است که برای بهبود خواص مکانیکی استیل ۳۱۶ معمولاً از کارسرد و برخی عملیات سطحی استفاده میشود.
مزایای استیل ۳۱۶
مزایای ورق زنگ نزن ۳۱۶ (و البته دیگر مقاطع این آلیاژ) که آن را به انتخابی محبوب در صنایع مختلف تبدیل کرده است، شامل موارد زیر میشود:
- مقاومت به خوردگی عالی: این فولاد زنگ نزن در برابر خوردگی در محیطهای دریایی و صنعتی مقاومت خوبی دارد.
- دوام و طول عمر بالا: این آلیاژها، با کیفیت بالا، دوری از آسیبهای ناشی از خوردگی و استحکام مکانیکی خوب، عمر بالایی دارند.
- قابلیت شکلدهی و جوشکاری خوب: این آلیاژها را میتوان شکلدهی کرد. قابلیت جوشکاری این آلیاژ بهویژه در انواع کمکربن نیز به افزایش استفاده از آن کمک میکند.
- ظاهر جذاب: سطح صیقلی و جذاب آن، این آلیاژ را به گزینهای خوب در کاربردهای معماری تبدیل کرده است. هرچند معمولاً سایر انواع استیل که ارزانتر هستند ترجیح داده میشوند.
معایب فولاد زنگ نزن ۳۱۶
با وجود مزایای گفتهشده، معایبی نیز وجود دارد که بهکارگیری استیل ۳۱۶ را با محدودیت روبرو میکند:
- قیمت بالا: وجود نیکل و مولیبدن در ترکیب استیل ۳۱۶ که عناصری گرانقیمت هستند، باعث افزایش قیمت استیل ۳۱۶ میشود.
- حساسیت به خوردگی در شرایط خاص: این آلیاژ مناسب برای استفاده در دماهای بالا نیست.
- نیاز بهدقت در جوشکاری: جوشکاری استیل ۳۱۶ نیازمند عملیات حرارتی و مهارت خاص است تا از بروز مشکلاتی چون ایجاد کاربید جلوگیری شود.
- سختی بالا: سختی این فولاد نسبت به فولادهای کربنی بالاتر است که ممکن است ماشینکاری آن را با چالش روبرو کند.
سفارش ریخته گری استیل ۳۱۶؛ انتخابی مقاوم در صنایع حساس
استیل ۳۱۶ با ترکیب منحصربهفرد خود شامل کروم، نیکل و مولیبدن از پرکاربردترین آلیاژها در صنایع حساس و محیطهای خورنده به شمار میرود. مقاومت به خوردگی این آلیاژ بهویژه در برابر خوردگی حفرهای همراه با خواص مکانیکی مناسب آن، سبب شده تا از بهترین انتخابها در صنایعی همچون نفت و گاز و تجهیزات دریایی باشد.
درصورتیکه شما قصد ساخت قطعاتی از جنس استیل ۳۱۶ را دارید، تیم متالکست با تخصص و تجربه پربار خود درزمینهٔ ریخته گری انواع آلیاژها میتواند یارای شما باشد. کارگاه متالکست از مرحله طراحی تا اجرای نهایی همراه شماست. جهت کسب اطلاعات بیشتر درباره ریخته گری استیل و ثبت سفارش میتوانید روی لینک کلیک نمایید.
سؤالات متداول
تفاوت استیل ۳۱۶ و ۳۰۴ در چیست؟
استیل ۳۱۶ دارای عنصر مولیبدن است که افزودن آن، موجب رفع حساسیت استیل ۳۰۴ به خوردگی حفرهای شده است.
آیا استیل ۳۱۶ را میتوان جوشکاری کرد؟
استیل ۳۱۶ به روشهای مختلف ازجمله روش تیگ قابل جوشکاری است. استفاده از نوع کمکربن آن (316L) با کاهش خطر تشکیل کاربید کروم، برای جوشکاری مناسبتر است.
کاربردهای رایج استنلس استیل ۳۱۶ چیست؟
استیل ۳۱۶ معمولاً در صنایع دریایی، تجهیزات پزشکی، صنایع غذایی، صنایع شیمیایی و بهطورکلی محیطهای با شرایط بسیار خورنده کاربرد دارد.